Phần 2: Phân loại các notes xanh trong mùi hương

“Màu sắc khứu giác” được lấy cảm hứng từ thiên nhiên và có vô số các khía cạnh hương “xanh” trong tự nhiên như: mùi hoa cỏ, mùi thảo mộc hay thậm chí là mùi ẩm ướt, cùng Alenez điểm qua một số note tạo hiệu ứng “xanh” trong hương nhé:

1. Xanh cỏ mới cắt và lá cây: Triplal, Cis-3-hexenol.

Có bao giờ bạn đi qua một thảm cỏ mới cắt và ngửi được một mùi rất xanh nồng bốc lên không? Đấy là mùi xanh được tiết ra từ những lá cỏ. Bình thường lá cỏ hay nhiều loại lá cây khác, tiết ra mùi xanh này khi bị “tổn thương” , để ngăn chặn sâu bọ và cũng để bảo vệ các cây xung quanh chúng, giảm bớt khả năng bị sâu bọ tấn công. Mùi hương xanh này có thể được tổng hợp trong phòng thí nghiệm, dưới tên gọi Cis-3-hexenol hay còn gọi là cồn lá - một nguyên liệu nước hoa màu xanh lá cây rất phổ biến với mùi cỏ tươi. Ở dạng nguyên chất, nó có mùi nồng và thậm chí chát. Ngoài ra còn có một note xanh khác là Triplal cũng có mùi xanh, nhưng nồng, gắt và lưu hương lâu hơn.

Hai nguyên liệu Triplal, Cis-3-hexenol thường được dùng để kết hợp với citrus,và được dùng rất nhiều để khiến các hương hoa trở nên tự nhiên hơn.

2. Xanh lá sung (Fig leaf): Stemone

Đây là một note xanh rất hữu ích, Givaudan đã miêu tả Stemone: “Xanh, tự nhiên, có hương lá, tươi mát và mạnh mẽ. Mang đến một sắc thái tự nhiên và tươi mát cho các hương như lily-of-the-valley, hoa thủy tiên, quả quýt, lá sung và cà chua. Nó là một chất tuyệt vời để làm hương xanh hiện đại và được “bốc” hơn”

3. Xanh hạt Almond:  Benzaldehyde

Benzaldehyde có một mùi hương và vị rất đặc trưng, độc đáo. Nó có hương dễ chịu, ngọt nhẹ và tự nhiên, làm chúng ta có thể liên tưởng tới quả hạnh nhân (almond), bánh hạnh nhân (marzipan) hay thịt quả đào (peach pit meat). Từ ngữ công nghiệp dành cho Benzaldehyde là “Dầu hạnh nhân đắng” . Benzaldehyde có thể có chiết xuất từ tự nhiên nhưng tỉ lệ thành phẩm đắt gấp 100 lần so với dạng tổng hợp.

4. Xanh dưa leo: Abs Violet Leaves, MOC, nonadienal

Khi đề cập đến Violet leaf, 2,6-nonadienol  và 2,6-nonadienal là hai thành phần đóng góp nhiều nhất vào mùi thơm này. 

Một trong những hợp chất quan trọng nhất  tạo nên mùi hương của lá violet là methyl heptine carbonate (hay còn được gọi là folione). Mặc dù đã được biết đến trong ngành chế tạo nước hoa khá lâu, tuy nhiên, hợp chất này chỉ thật sự trở nên phổ biến hơn khi chai nước hoa Dior Fahrenheit được bán trên thị trường.

Folione có mùi hương rất xanh, gợi ngay đến mùi lá violet và dưa leo thái lát. Mặc dù là một chất tổng hợp, tuy nhiên mùi hương đem lại cảm giác rất tự nhiên.

Methyl octine carbonate (MOC) cũng có những đặc điểm tương tự như folione nhưng nó có nốt hương hoa mimosa, dâu tây và dưa rõ ràng hơn.

5. Xanh Rhubarbe: Acetate Styrallyl, Rhubafuran, Corps Rhubarb

Mùi hương này là sự kết hợp tính “xanh” của lá cây và hoa, bên cạnh sắc thái rõ ràng của hai loại này, ta có thể ngửi thấy thêm hương bưởi và cây đại hoàng. Mùi hương này khá được chuộng từ giữa thế kỷ 20 cho đến này và một trong những chai nước hoa có thành phần này chính là là Miss Dior

6. Xanh cassis: Cassis base

Cassis là từ tiếng Pháp dành cho Black Currant, cây lý chua đen. Trong ngành hương, khi nói đến nốt hương Cassis tức là nói tới hương của lá chồi non và lá của cây Lý Chua Đen. Đây là mùi hương không thể được tìm thấy trong tự nhiên, mà được tổng hợp lại bởi công ty Firmenich. Mùi hương khá xanh, có độ tỏa mạnh và tươi mát nhưng vẫn mang phong cách nhiệt đới; có thể tìm thấy trong chai nước hoa L’Ombre dans l'eau Diptyque.

https://www.thescentinel.com/post/4583543273/raw-materials-cassis-base

7. Xanh herbal: undecavertol

Có khá nhiều nguyên liệu làm ra mùi hương xanh theo hướng herbal (thảo mộc) này. Một mùi hương được coi là “thảo mộc” khi nó là thảo dược trong tự nhiên. Một số loại có thể kể đến có thân thảo như hương thảo (rosemary), hoa oải hương (lavender), cỏ xạ hương (thyme), cây xô thơm (sage), húng quế (basil) và nhiều nữa. Một trong những nguyên liệu tiêu biểu là Undercavertol. Givaudan đã miêu tả Undercavertol: “có hương hoa violet, hoa linh lan (muguet), trái cây nhiệt đới, hương xanh. Undercavertol có những đặc tính hương xanh-hoa, có thể liên tưởng đến lily-of-the-valley, cùng với hương tươi mát, tự nhiên của lá violet và hoa bằng lăng. Nó cũng có thể kết hợp hoàn hảo với các hương hoa hồng và các hương quả lê.” 

8. Xanh mùi dứa:  AAG (allyl amyl glycolat), Cyclogalbanate

Câu chuyện về Galbanum ở phần 1 (dẫn link) tiếp tục vào những năm 60 khi allyl amyl glycolat được tổng hợp. Nó có một sắc thái galbanum đặc trưng. Mùi hương này được mô tả như đúng tên của nó, giống như mùi một trái dứa - phong cách khá mùa hè nhiệt đới. Mùi hương này đã được biết đến hơn 70 năm tuy nhiên chỉ thực sự được công nhận khi chai nước hoa Davidoff Cool Water được bán trên thị trường (có khoảng 3% AAG). Sau đó, nhiều nguyên liệu có đặc điểm mùi tương tự đã được tổng hợp: galbascone, cyclogalbanate, pharaone, spirogalbanone,... Bạn có thể ngửi nhóm hương xanh dứa này ở chai Pineapple Water for Marilyn Monroe (A Lab On Fire).

9. Xanh ẩm ướt sau mưa: Ess Galbanum, Angelique, Aldehyde phenyl acetique

Galbanum có thể coi là nguyên liệu đại diện cho nhóm này, bạn có thể đọc thêm ở phần 1 hoặc ngửi nốt hương này trong chai Miss Dior Original huyền thoại. 

Sau Galbanum, còn có Angelica, cũng là một nốt xanh từ thực vật, có hình dáng giống cây dù, bao gồm cả cây bạch chỉ (Angelica archangelica): cả rễ và hạt đều có thể được sử dụng (mặc dù rễ có vị hăng hơn). Còn trong nước hoa, Angelica ý chỉ mùi thơm giống như xạ hương, rễ cây và đất ẩm, mùi hương này thường được sử dụng rộng rãi để tạo ra hương xanh cho các hợp hương citrus chứ ít khi làm một nốt hương chủ đạo. Bạn có thể ngửi hương Angelica rõ hơn trong chai Jo Malone London Rain and Angelica hay Atelier Cologne Jasmin Angelique. 

Ngoài ra còn một chất cũng tạo ra hiệu ứng “xanh ẩm ướt” nhưng không được quá nhiều người biết đến do cái tên hóa học “aldehyde phenyl acetique”. Tuy thế nó cũng được ứng dụng cực kì nhiều trong ngành nước hoa. Chất này có mùi giống hoa Hyacinth và được ứng dụng rộng rãi trong các hợp hương hoa hồng (Rose), tử đinh hương (Lilac), hoa huệ (Lily), mật ong (Honey), hoa lục bình (Hyacinth), cây keo (Acacia), cây đậu ngọt (Sweet pea).

10. Xanh của hương hoa linh lan (muguet), hoa sen (lotus): Lyral, Liffarome & hàng tỷ nguyên liệu khác

Hương xanh này thường được lấy từ những nguyên liệu nhân tạo có  mùi xanh như là Lyral, Liffarome,..... Tuy nhiên, hiện nay Lyral hiện nay đã bị cấm dùng.

Liffarome là một thành phần hương thơm dễ phân hủy sinh học, mang đặc tính của lá violet (đôi khi được sử dụng để thay thế folione - thành phần cấu tạo chính nên mùi lá violet), vị ngọt của lê và nốt xanh của cỏ. Chất này khá ổn định và có hiệu quả mùi hương khá tốt trong xà phòng, dầu gội hay nước hoa.

11. Xanh vỏ chuối hay xanh hoa nhài: Salicylate Cis 3 Hexenyl

Cis-3-hexenyl salicylate  được xác định có trong hoa cẩm chướng (Carnation), kết hợp các nốt xanh với các nốt hương hoa balsamic, thường được bắt gặp ở hoa nhài hoặc một số loại hoa trắng. Vì nó có  mùi hương mang cảm giác “lạnh” nên chất này rất phổ biến trong xu hướng hiện tại đối với mùi hương khoáng. 

12. Xanh táo: Damascone Alpha, Cis 3 hexenyl formate

Damascone Alpha thường được sử dụng như nốt hương đầu. Mùi hương khá tươi mát cùng chút floral hòa quyện cùng với một chút sắc thái của hương táo xanh và có khả năng khuếch tán khá tốt.

Cis 3 hexenyl formate có mùi táo xanh ngọt và khá mạnh, tươi mát, ngọt ngào với tông gỗ, nhẹ nhàng và ngọt ngào, mùi rêu xanh với tông màu gỗ cây cỏ. Sự hiện diện của  một nốt xanh tinh tế sẽ tạo ra một mùi hương trái cây tuyệt vời.

 

Ở những mùi hương xanh có một cái gì đó rất tươi mát và xinh đẹp. Các chuyên gia còn tin rằng những note “xanh” còn có liên kết với Trái Đất: chúng giúp loài người nhận thức về tự nhiên một cách vượt thời gian. Rất có thể, các hương nước hoa “xanh” sẽ đánh dấu sự mở đầu của một Chiến dịch Xanh (Green Movement) trên toàn thế giới.

Trong các notes hương trong thuật toán mùi hương của Alenez, có một vài notes xanh như: lá cà chua, cây xô thơm, Các bạn có thể lựa chọn kết hợp lá cà chua với phong lữ (geranium) cho một mùi hương mạnh mẽ, có cá tính hay nhẹ nhàng, dễ chịu hơn với hương trà kết hợp với biển nhé ;). Những sự kết hợp này đề có trong sữa tắm và nước hoa nha!

 -----

Bài viết đc Team Alenez lược dịch, tham khảo & bổ sung thông tin từ: La Carrément Belle équipe (2021), "Natural trend: Green notes", Carrement Belle, [https://www.carrementbelle.com/blog/en/2021/01/20/green-notes-perfumes/]